Bevindingen en advies na trainingen aan statushouders
De krapte op de arbeidsmarkt is historisch hoog. Er zijn momenteel meer vacatures dan werklozen en de verhouding wordt alsmaar schever. Desondanks zijn er in Zeeland nog honderden statushouders (vluchtelingen met een verblijfstatus) die gemotiveerd zijn om te werken, maar waarvoor het nog altijd lastig is om een baan te vinden. Dit komt bijvoorbeeld omdat ze de Nederlandse taal nog niet (helemaal) beheersen, omdat hun diploma niet erkend wordt of door een beperkt sociaal netwerk en minder toegang tot opleidingen.
Afgelopen jaar zijn er in Zeeland diverse trainingen gegeven aan statushouders, variërend van empowermenttrainingen tot VCA (veiligheidscertificering) en vaktaalintensivering. Om de samenwerking tussen partijen en de dienstverlening aan statushouders te verbeteren is feedback gevraagd aan externe partijen die trainingen hebben verzorgd voor het project Nieuwe Zeeuwen. Deze bevindingen zijn verzameld in een rapport dat met de Zeeuwse gemeenten gedeeld zal worden.
Statushouders in Zeeland
De groep statushouders in Zeeland is een gemêleerde groep. Er zijn hoogopgeleide mensen van Syrische afkomst, maar er zijn met name voormalig vluchtelingen die nauwelijks of geen lagere school hebben gehad. Denk bij deze laatste groep aan Eritrese en Congolese nieuwkomers zonder startkwalificatie. Trainingen geven is en blijft daarom belangrijk.
De aanbieders bevestigen het vermoeden van de Zeeuwse gemeenten dat aan Zeeland verhoudingsgewijs meer lager opgeleide statushouders worden gekoppeld dan aan andere arbeidsmarktregio’s. Er staat Zeeland dus iets te doen:
- Opnieuw onder de aandacht brengen bij het Centraal Orgaan opvang Asielzoekers (COA) dat het opvalt dat Zeeland veelal laagopgeleide statushouders toegewezen krijgt, terwijl Zeeland ook veel (hoog)specialistische vacatures heeft.
- In het voortraject, van de reeds aan Zeeland gekoppelde statushouders, rekening houden met het lage opleidingsniveau. Deze groep statushouders heeft over het algemeen meer hulp nodig om toe te kunnen treden tot de Zeeuwse arbeidsmarkt.
Trainingsaanbod
De aanbieders van de trainingen geven aan dat de trainingen die zijn gegeven tijdens het project Nieuwe Zeeuwen een goed begin zijn om statushouders te helpen stappen te zetten richting de arbeidsmarkt. Wat zij verder nog opmerken is onder andere:
- Dat het belangrijk is en meerwaarde heeft om te kijken naar individuele statushouders en niet statushouders als één homogene groep te beschouwen. Zo kunnen trainingen worden aangeboden waar iemand écht behoefte aan heeft.
- Naast de met AMIF subsidie uitgevoerde trainingen als VCA-training en vaktaalintensivering, zijn er andere trainingen nodig om mensen klaar te stomen voor de arbeidsmarkt. Denk hierbij aan sollicitatietraining, training jezelf presenteren & netwerken en voorlichting over de Nederlandse werkculturen werkbemiddeling. Ook is het belangrijk om een taalcoach beschikbaar te stellen op de werkvloer en om werkgevers voor te lichten over het werken met statushouders.
- De aanbieders vragen ook aandacht voor duidelijkere afspraken vooraf over trainingslocaties, bereikbaarheid, reiskosten en kinderopvang. De reisafstanden binnen Zeeland zijn groot en anders dan geboren Zeeuwen beschikken Nieuwe Zeeuwen vrijwel nooit over een auto. Dus moeten de gemeenten vooraf goed nadenken hoe de training zo te organiseren dat zoveel mogelijk statushouders kunnen deelnemen.
Begeleiding van statushouders
Trainers en docenten zien de begeleiding vanuit een andere perspectief dan klantmanagers of statushouders zelf. Ook hebben zij, op basis van hun ervaringen elders in het land, zicht op ‘good practices’. Een aantal adviezen van de aanbieders:
- Er zou (nog) meer aandacht mogen zijn voor de cultuur (meer cultuur sensitief begeleiden).
- Deelnemers zijn erbij gebaat als klantmanagers/begeleiders gedurende trainingen nauwer contact onderhouden met deelnemers en trainers. Het uitwisselen van ervaringen opgedaan tijdens trainingen draagt bij aan het traject naar arbeid en het kan helpen de juiste motivatie te creëren.
Nieuwe Wet Inburgering en statushouders
Naast de al bestaande instrumenten (zoals bijvoorbeeld loonkostensubsidie) die worden ingezet voor geboren Zeeuwen, biedt de nieuwe Wet Inburgering kansen voor statushouders. Vanuit gemeenten worden in het kader van deze nieuwe wet een leerbaarheidstoets afgenomen en een individueel Plan Inburgering en Participatie opgesteld (PIP). Zo wordt in een vroeg stadium duidelijk wat het leerniveau is, welke werkervaring de statushouder heeft en met welke factoren rekening moet worden gehouden bij de inburgering en arbeidsparticipatie, zoals bijvoorbeeld psychische problemen ten gevolge van oorlogsgeweld en vluchten.
‘Nieuwe Zeeuwen’ - AMIF subsidie
Het project is bekostigd met een subsidie uit het Europese Asiel-, Migratie- en Integratiefonds (AMIF). De Zeeuwse gemeenten zorgden daarbij voor aanvullende cofinanciering. Meer informatie over het project Nieuwe Zeeuwen en de AMIF subsidie is te vinden op de projectpagina van het project 'Nieuwe Zeeuwen'.
Bestuurlijke bijeenkomst
Op 16 juni organiseren de Zeeuwse gemeenten en Arbeidsmarktregio Zeeland een bestuurlijke bijeenkomst waarbij het project Nieuwe Zeeuwen, de nieuwe Wet Inburgering en andere ontwikkelingen rondom statushouders in Zeeland worden besproken. Naast terugblikken wordt er met name aandacht besteed aan wat we kunnen leren van de ervaringen tot nu toe: hoe kunnen Zeeuwse gemeenten hun dienstverlening aan statushouders verbeteren zodat statushouders goed inburgeren en zij stapsgewijs worden toegeleid naar de Zeeuwse arbeidsmarkt.
Voor werkgevers
Statushouders willen vaak niets liever dan snel aan het werk en volwaardig meedraaien in de maatschappij. Wat zij nodig hebben, is werkgevers die ze een kans willen geven. Wanneer je hier als werkgever voor open staat, is het belangrijk om te weten hoe je in contact komt met statushouders die bij jouw bedrijf passen. De WerkgeversServicepunten in Zeeland kunnen hierbij van dienst zijn. Klik hier voor de contactgegevens per regio.
