Belangrijke ontwikkelingen zoals de huidige personeelstekorten worden besproken in de Zeeuwse Werkkamer. Daar vindt bestuurlijke afstemming plaats over projecten en initiatieven voor de Zeeuwse Arbeidsmarkt en voor Aan de slag in Zeeland.
Naast overheden zijn ook sociale werkbedrijven, UWV, onderwijs, vakbonden en werkgevers-organisaties vertegenwoordigd. Voor die laatste zijn dat bestuursleden van VNO-NCW. We gaan in gesprek met Minouche den Doelder die aftreedt na 4 jaar in de Zeeuwse Werkkamer en Leon Kalle die het stokje van haar overneemt.
Jullie zitten hier als vertegenwoordigers van VNO-NCW. Waarom hebben jullie ervoor gekozen om daar een actieve rol in te spelen?
Minouche: Ik heb ervoor gekozen in de tijd dat het nog Brabant-Zeeuwse werkgeversvereniging heette. Ik heb echt specifiek voor deze werkgeversvereniging gekozen vanwege de slagkracht op lobby gebied en de aansluiting met de landelijke politiek. VNO-NCW is wat mij betreft een heel mooi ondernemers en werkgevers netwerk, waar veel kennis uitgewisseld wordt.
Leon: Ik heb eerder in mijn rol bij Procestechniek Zeeland West-Brabant al een bijdrage willen leveren op regionaal niveau. En als het dan over arbeidsmarkt gaat, en over onderwerpen als huisvesting, openbaar vervoer en onderwijs, dan zijn dat ook de speerpunten van VNO-NCW. En bij een landelijke organisatie kun je makkelijker iets bereiken, zo ook met de Zeeuwse werkkamer. Ik zie het als een uitdaging om zo’n organisatie weer een niveau verder in beweging te krijgen. Daarbij is het ook mooi dat bij grotere landelijke organisaties er specialisten in dienst zijn die support leveren.
Kun je kort uitleggen wat de Zeeuwse werkkamer is en waarom het voor VNO-NCW belangrijk is daarin deel te nemen?
Minouche: De Zeeuwse werkkamer is eigenlijk het hart van de Zeeuwse arbeidsmarktregio. Het is een plaats waar alle betrokken partijen samenkomen. En dan moet je denken aan gemeenten, sociale partners onderwijs en werkbedrijven. Sinds 2014 bestaat de Zeeuwse Werkkamer. We hebben ook een afgevaardigde uit de landelijke werkkamer die ons op de hoogte stelt van wat er landelijk speelt. Het is buitengewoon belangrijk dat de partijen een samenwerking vormen om alle uitdagingen op de arbeidsmarkt aan te gaan. En dat lukt erg goed.
Leon: Wat ik zelf belangrijk vind, is dat het een door de regering aangewezen overlegorgaan is. De regering verwacht in alle arbeidsmarktregio's overleg met deze partners. Met een doel en financiële ondersteuning/subsidies.
Je hebt het over een doel, hoe zien jullie de arbeidsmarkt over vijf jaar?
Minouche: Dat vind ik nog heel lastig omdat we op dit moment echt heel kort vooruit kunnen kijken, gezien alle gebeurtenissen in de wereld. Maar, waar ik op hoop, en dat is wel echt heel belangrijk voor de Zeeuwse economie, is medewerking van gemeenten en provincie ten aanzien van huisvesting voor arbeidsmigranten. In mijn vakgebied word ik veel gevraag of ik mensen uit het buitenland kan halen. Vanuit het EURES lidmaatschap kunnen we dit doen, maar als we ze hier halen kunnen we ze vervolgens niet huisvesten. En dat werkt niet. Ik denk echt dat de arbeidsmarkt erbij gebaat is als we hier iets aan doen.
Leon: Ja, ik ben het daarmee eens. Al denk ik ook dat mensen uit het buitenland halen niet dé oplossing is. In veel andere landen zijn ook tekorten. Ik denk dat we toch moeten gaan nadenken over hoe we nou het werk anders kunnen inrichten. En dat is niet simpel. We moeten effectiever en efficiënter werken en er rekening mee houden dat we voorlopig niet alle mensen kunnen krijgen die we zouden willen.
Wat voor mij duidelijk is, is dat over 5 jaar de krapte niet is opgelost. Maar de arbeidsmarkt is meer dan het tekort aan personeel. Een van de opdrachten van de Zeeuwse Werkkamer is om mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt ook aan een passende werkomgeving te helpen. Dat was jaren geleden al en dat is nog steeds. Het gaat gewoon heel traag. Ik hoop dat we in 5 jaar tijd meer oplossingen hebben kunnen bedenken om die groep te ondersteunen.
Betekent dit dan dat de grootste kans voor de arbeidsmarkt is om het werk anders in te richten en anders te kijken naar werk?
Leon: Die vraag kan ik wel met ‘ja’ beantwoorden. Kijk, we mogen natuurlijk nu geen enkele kans laten liggen want er is niet één oplossing. Er zullen bijvoorbeeld nog steeds mensen uit het buitenland nodig zijn.
Zijn er nog meer kansen?
Leon: Waar alle bedrijven mee te maken hebben is een overkill aan administratie en toezicht. In veel organisaties merk je dat er te veel tijd gespendeerd wordt achter de computer in plaats van het ‘echte werk’ te doen zoals opereren en verplegen in de zorg en patrouilleren bij de politie. We zullen moeten kiezen ‘wat is belangrijk’? Waarom houden we alles bij en wordt er ook daadwerkelijk iets met deze informatie of data gedaan?
Minouche: Ja en, als je hier als werkgever toch over gaat nadenken, kun je ook voor een deel jobcarving toepassen, waardoor we mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt weer beter kunnen plaatsen.
Ik denk dat er verder geen kansen meer voor het oprapen liggen. Iedereen is al heel hard aan het nadenken over wat er nog kan. Het is niet zo dat we echt iets vergeten. Wat mij betreft ligt de sleutel wél echt bij de huisvesting.
Leon: Misschien gaan we terug naar de tijd waarbij werkgevers zelf ook woningen bouwen voor de werknemers?
Een andere kans waar we vanuit de Zeeuwse Werkkamer nog stappen kunnen maken is het meer centraliseren van de inspanningen die we binnen Zeeland al doen. Dat is niet eenvoudig want daarvoor zullen we minder in eigen gemeentes of regio’s moeten denken. Maar werkgevers hebben wel behoefte aan uniformiteit en eenduidigheid. En misschien werkzoekenden ook wel. Het is ook een stukje in de puzzel, maar helpt wel om vraag en aanbod bij elkaar te krijgen.
Wat kan VNO-NCW betekenen in deze kansen?
Leon: Dat zijn wij ook aan het onderzoeken. Kijk, projectmatig uitvoeren is niet wat VNO-NCW doet, maar het lobby werk wel. Ook kunnen we kennis en kunde met onze achterban delen en de voorkeuren en oplossingen van onze leden in Zeeland ophalen. Het zou mooi zijn als we praktijk en beleid meer op elkaar af kunnen stemmen.
Wat zijn volgens jullie de grootste misvattingen op de arbeidsmarkt?
Minouche: Wat mij betreft is dat, dat er nog wel gedacht wordt dat de krapte overgaat. Maar die gaat niet zomaar over…
Leon: Nee, inderdaad. Het gaat om een blijvend tekort. De oplossing is niet om te hopen dat het zichzelf wel oplost. Werknemers willen minder of anders werken. Er is vergrijzing. We moeten hier zelf iets mee doen.
Eén van de kansen die net al werd aangestipt, is centraal oppakken van initiatieven in Zeeland. Hoe kijken jullie aan tegen de samenwerkingen in de Zeeuwse arbeidsmarktregio?
Minouche: Ik kijk er nu vooral op terug. Ik heb het als heel positief ervaren. Alle partijen hebben zich de afgelopen jaar erg constructief opgesteld. Ik was er eigenlijk wel een beetje verbaasd over dat je als werkgevers en sociale partners toch zó op één lijn kunt zitten. Beiden willen werkgevers én werknemers/werkzoekenden zo goed mogelijk bedienen in samenwerking met de overheidspartners.
Wat ik ook een mooi voorbeeld vind is dat we tijdens de corona crisis het Zeeuws Mobiliteitsteam hebben opgericht om mensen te helpen die hun baan door deze crisis zouden verliezen. Dit effect bleek uiteindelijk mee te vallen. Met een enorme flexibiliteit kon het Zeeuws Mobiliteitsteam ineens veel breder ingezet worden om mensen van werk naar werk te begeleiden. Dit vind ik een mooi voorbeeld van een goede samenwerking en gezamenlijk het probleem willen aanpakken.
Leon: Er zijn in mijn optiek veel dingen in gang gezet en mogelijk ook wat in vertraging geraakt door Covid. Ik denk dat het belangrijk is om te zorgen dat dit soort projecten de volgende stap maken. Zij het sneller of beter ingevoerd worden. Niet te veel nieuwe dingen bedenken, maar zaken die in gang gezet zijn zoveel mogelijk toepassen en gebruiken.
Minouche, jij treedt af in de Zeeuwse Werkkamer. Is er iets waar je met trots op terugkijkt?
Minouche: Jazeker wel! Onder andere het project Perspectief op Werk, waarbij we mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt aan werk hebben geholpen. We hebben bij de achterban van VNO-NCW aandacht gekregen voor dit onderwerp aan de hand van voorbeelden van werkgevers die al mensen uit die doelgroep in dienst hadden genomen. Zij gaven andere bedrijven een inkijkje in hun organisatie. Zoals, hoe pak je zoiets aan, hoe begin je eraan? Op deze manier ging het onder werkgevers veel meer leven.
Daarnaast ben ik ook blij met de ontwikkeling dat we steeds meer gaan naar één servicepunt voor werkgevers en werknemers in Zeeland. Dat klinkt niet zo indrukwekkend, maar dit vergt nauwe samenwerking. We zijn er nog niet, maar het streven moet er zijn om dat wel te realiseren. Het moet voor werkgevers en werknemers duidelijk zijn waar ze moeten zijn om actief deel te nemen aan de arbeidsmarkt. Ik ben trots op de stappen die we al genomen hebben en dat binnen de Zeeuwse Werkkamer iedereen samenwerkt en elkaar probeert te vinden om dit te realiseren.
En Leon, wat kunnen we van jou verwachten in de Zeeuwse Werkkamer?
Leon: Koers houden op wat Minouche net al aangaf en zorgen dat dit een vervolg krijgt. Veel is beleidsmatig al in gang gezet en moet een plek krijgen in werkwijzen en systemen. En zorgen dat de groei erin blijft om mensen die nu niet makkelijk aan werk komen toch ook aan werk te helpen. En tenslotte toch op zoek naar mogelijkheden hoe om te gaan met de krapte. Hier ligt ook een vraag bij VNO-NCW. Ik zou wel willen ophalen hoeveel mensen we nodig hebben en in welke vakgebieden? En ook welke kwalificaties zijn nodig? Dit zodat we de vraag ook scherper krijgen. Nu is er alleen een beeld van de huidige vacatures, maar niet van wat er de komende twee jaar gaat komen.
Minouche, wat zou je Leon mee willen geven?
Minouche: Leon heeft net zijn voornemens benoemd en die zien er goed uit. Daar ben ik heel erg blij om. Verder zou het goed zijn om vanuit onze rol een beroep te doen op de achterban. Een appèl om moeite te doen en niet te afwachtend zijn. Dat er best wel aan de werkgevers gevraagd mag worden om kritisch naar de organisatie te kijken. Waar kán je iets wijzigen? Zij het in taken verminderen, administratie of jobcarving waardoor je mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt kunt plaatsen. Waar we enerzijds onze achterban voorzien van alle mogelijke informatie, mag je ook wel eens een beroep doen op ze. En ik denk dat Leon vanuit zijn nieuwe rol daartoe bij machte is.
Leon: Heel veel bedrijven kijken inderdaad naar VNO-NCW of overheden om projecten te trekken en het voor ze te doen. We moeten op zoek naar een manier om bij bedrijven, die het allemaal al zo druk hebben en al te weinig mensen hebben, toch medewerking en tijd te vinden om gezamenlijk aan deze onderwerpen te werken.
Aan de slag… wat staat er vandaag nog bij jullie op de planning?
Minouche: Ik ga me voorbereiden op de jobbeurs in Beveren morgen. We gaan klanten van ons vertegenwoordig en mensen begeleiden in het werken in de grensregio.
Leon: Naast mensen binnenhalen is het ook belangrijk om mensen te behouden. Elke maandag zie ik de teams om bij te praten over hoe het gaat, ontwikkelplannen en zorgen dat iedereen zich goed voelt op zijn/haar werk. En vanavond nog voorbereiden op de bestuursvergadering van VNO-NCW morgen.
-----
Over Minouche den Doelder: Eigenaar van recruitmentkantoor Den Doelder Recruitment. Zij werven en plaatsen mensen in de grensregio en Europees breed. Het bureau is daarom ook privaat EURES lid. Zelf is Minouche inmiddels zo’n 23 jaar actief in de arbeidsbemiddeling en de HR activiteiten.
Over Leon Kalle: Sinds 5 jaar sitemanager bij Cargill in Sas van Gent. Vanuit die rol heeft hij zelf te maken met de problemen op de arbeidsmarkt. Daar is zijn interesse ontstaan om bij te dragen aan regionale initiatieven. Dat begon ooit bij Procestechniek Zeeland West-Brabant en tegenwoordig zet hij zich in bij VNO-NCW en vanaf nu ook in de Zeeuwse Werkkamer.
Bekijk ook de eerdere interviews van de serie 'Aan de slag met...':
Aan de slag met... Lian Heller (Expat Center Zeeland)
Aan de slag met... Frits Leenders (Zeeuws Team van Jobhunters en Jobcoaches)
Aan de slag met... Lia Spruit (coördinator Werkgeversservicepunt Oosterschelderegio)
