Aandeel internationale werknemers Zeeuwse arbeidsmarkt neemt toe

Het aantal internationale werknemers in Zeeland is de afgelopen jaren fors toegenomen, zo blijkt uit de recent uitgebrachte Monitor Internationale Werknemers die onderzoeksbureau Decisio in opdracht van het Expat Center Zeeland heeft opgesteld. De rapportage is gebaseerd op de meest recente CBS microdata.

In totaal werkten in 2019 14.055 internationale werknemers in de provincie Zeeland, waarvan 10.560 werknemers in Zeeland wonen. Het aantal internationale werknemers in de provincie is in de periode 2017-2019 met gemiddeld 17 procent per jaar toegenomen, zo blijkt uit de rapportage.

De meeste internationale werknemers werken in de gemeenten Terneuzen, Reimerswaal en Vlissingen. Ook in andere gemeenten nemen de aantallen toe. Zo zijn er relatief grote stijgingen in de gemeenten Borsele (gemiddeld 46 procent per jaar), Middelburg (30 procent) en Kapelle (27 procent).
In de ontwikkeling van het totaal aantal internationale werknemers tussen 2010-2019 dat woonachtig is in de provincie Zeeland ziet Decisio “Een sterk stijgende trend, met name vanaf 2016”.

Zeeuwse beroepsbevolking blijft dankzij internationale werknemers op peil
De werkzame Zeeuwse beroepsbevolking bestond eind 2019 uit 193.000 personen. Met de instroom van internationale werknemers blijft de beroepsbevolking op peil. Instroom is nodig gezien de krapte op de Zeeuwse arbeidsmarkt. In diverse sectoren is er een tekort aan specifiek opgeleide arbeidskrachten en/of onvoldoende capaciteit. De internationale werknemers vormen inmiddels een aanzienlijk deel van de totale werkzame Zeeuwse beroepsbevolking.

Arbeidsmigranten
Het grootste deel van de internationale werknemers is werkzaam als arbeidsmigrant. In totaal gaat het om 11.135 internationale arbeidsmigranten. Daarmee vormen zij bijna 80 procent van de totale groep internationale werknemers in de provincie. De meeste arbeidsmigranten zijn afkomstig uit Polen (34%), daarna volgen Roemenië (14%) en België (12%). Zij zijn voornamelijk werkzaam via een uitzendbureau of detacheerder (37 procent) (daaronder de sectoren logistiek, voedingsindustrie en tuinbouw - Decisio) en in de sectoren horeca (20 procent) en landbouw en visserij (19 procent).

Kenniswerkers
Ook het aantal kenniswerkers nam de afgelopen jaren in Zeeland toe. In 2019 werkten 2.920 kenniswerkers in Zeeland. De groep maakt daarmee voor ongeveer 20 procent onderdeel uit van het totaal aantal werkzame internationale werknemers. Het meest voorkomende herkomstland is België (39%), daarna volgen Polen (8%) en Duitsland (5%). De kenniswerkers zijn voornamelijk werkzaam in de zakelijke dienstverlening (18 procent), chemische industrie (13 procent) en de gezondheidszorg (13 procent).

Het inkomen van een internationale werknemer is uiteindelijk bepalend of iemand als kenniswerker of als arbeidsmigrant staat geregistreerd. Het gaat hier niet om opleidingsniveau, arbeidsmigranten kunnen ook hoogopgeleid zijn.

Internationale werknemers zijn van groot belang voor Zeeland
“Zeeland kan niet zonder kenniswerkers en arbeidsmigranten”, zegt Lian Heller van Expat Center Zeeland. “Internationale werknemers dragen bij aan het behouden en versterken van de economische kracht van Zeeland.”

“Internationale werknemers zijn nu al van groot belang voor Zeeland en er komen nog nieuwe ontwikkelingen en economische impulsen aan”, vult Ronald de Back van het Expat Center Zeeland aan. Er zal dus blijvend gezocht moeten worden naar buitenlands talent. Gezien alle ontwikkelingen ligt er volgens De Back een urgent maatschappelijk vraagstuk: “Het is zaak om Zeeland richting internationale werknemers te presenteren als een aantrekkelijke regio om te werken en te wonen. Onder andere door internationals een warm welkom te heten en een goede integratie te bieden. Zij leveren een waardevolle bijdrage aan Zeeland en de Zeeuwse economie.”

Integratie in Zeeland
Dat kenniswerkers en arbeidsmigranten in Zeeland weten te integreren, blijkt wel uit het verhaal van Sven Witteber. Witteber komt uit Frankfurt en woont sinds januari 2020 samen met zijn Zeeuwse vriendin in Goes. Hij is als accountmanager werkzaam bij het Zeeuwse Pure Blue in Kapellebrug.

Sven legt uit hoe hij in Zeeland terecht is gekomen: “Ik heb in Frankfurt gezocht naar een baan in Zeeland en heb een uitdagende baan in het watermanagement gevonden. We werken voor gemeenten, industrie en de maritieme sector. Als Duitstalige kan ik daarbij goed de binnenvaart in Duitsland bedienen. Ik vind het mooi om de wereld een beetje beter te maken met het innovatieve werk dat ik doe. Het is fijn wonen en werken in Zeeland. Ik ben enthousiast om te werken tussen de Nederlanders. De cultuur is is open voor verandering en Nederlanders tonen veel initiatief. Ik mag wonen waar andere Duitsers vakantie vieren. Het wonen is hier aangenaam en ik voel me inmiddels zeker thuis in Zeeland. Ik werk en woon hier met plezier.”

Expat Center Zeeland
Sinds het vierde kwartaal van 2019 is het Expat Center Zeeland actief. Het center verstrekt aan internationale werknemers en hun werkgevers informatie, geeft advies bij vragen over werken en wonen in Zeeland en helpt werknemers te integreren in Zeeland. Doel is om internationals een warm welkom te heten en daarmee ook het vestigingsklimaat voor internationals in Zeeland te versterken. Expat Center Zeeland heeft nu een focus op Zeeuws-Vlaanderen en heeft daarbij de ambitie om haar activiteiten te verbreden naar de hele provincie. Daartoe is een inventarisatietraject gestart om wensen en behoeften te onderzoeken, onder andere bij de Zeeuwse gemeenten. Om de huidige situatie goed te kunnen monitoren is onder andere de Monitor Internationale Werknemers opgesteld.

Bronnen: Zeeuwse Arbeidsmarktmonitor van Planbureau en Bibliotheek van Zeeland en Spanningsindicator Arbeidsmarkt UWV